Zamek został odbudowany około początku XIV wieku, kiedy wzniesiono kamienny już dom mieszkalny oraz wieżę. Fundatorami budynków mógł być Wacław II z czeskiej dynastii Przemyślidów lub pewniej Władysław Łokietek, który był silnie związany z Szydłowem. Za czasów króla Kazimierza Wielkiego zamek został rozbudowany i otoczony murami obronnymi.
Zamek powstał na planie wydłużonego wieloboku, po stronie południowej znajdował się ryzalit (dawna kaplica zamkowa lub wieża). Główną budowlą nowej części był kamienny gotycki pałac, zbudowany na skraju skarpy, zwany Salą Rycerską. W północno-zachodnim narożniku znajdowały się dwie kamienne cylindryczne wieże: jedna z nich była lekko wysunięta, a druga miała charakter wolnostojącej budowli. Pałac był piętrowy, zbudowany z kamienia, wzniesiono go na planie prostokąta. Prawdopodobnie budynek miał dwuspadowy dach, na każdej z kondygnacji były dwa pomieszczenia, a na piętrze od strony murów sala z wnęką kominkową. Zachowały się ostrołukowe kamienne portale, kamienne oprawy okienne – podobne w Polsce egzemplarze można spotkać tylko na Wawelu. Sala Rycerska jest najlepiej zachowanym średniowiecznym królewskim gmachem.
Po rozbudowie zamek zajmował prawie 7000 metrów kwadratowych. W końcu XV i na początku XVI wieku zamek zaczął tracić znaczenie królewskiej rezydencji, zredukowano też jego walory obronne, rozebrano obie wieże a na ich miejscu wzniesiono tu piętrowy budynek zwany Skarbczykiem. Nękające Szydłów częste pożary, a szczególnie ten z 1541 roku spowodowały, że spłonęło całe miasto łącznie z zamkiem. Dopiero za czasów Zygmunta III Wazy zamek odnowiono i przyozdobiono, powstał nowy budynek bramny zachowany do naszych czasów.
W 1630 roku po napadzie na miasto oddziałów królewskich wojsk zbuntowanych brakiem żołdu i podłożeniem przez nich ognia nastąpił ponowny pożar (domów na przedmieściu oraz zamku). Kolejne zniszczenia nastąpiły w trakcie najazdu wojsk księcia siedmiogrodzkiego Jerzego II Rakoczego oraz „potop szwedzki” i wojna północna.
W roku 1723 starosta Józef Załuski odbudował zamek ze zniszczeń, świadczy o tym kartusz herbowy z tablicą erekcyjną. W kolejnych latach dawna królewska rezydencja zaczyna podupadać, a jej ostateczny kres przynosi przemarsz wojsk napoleońskich i urządzenie przez nich na zamku stajni. W 1822 roku mury zamku zostały wystawione na licytację i dzięki temu, że nie znalazł się chętny nabywca zamkowe mury dotrwały do dziś.
Po II wojnie światowej dzięki proboszczowi ks. Tomali znaczne partie murów miejskich i zamkowych zostały odbudowane. Podwyższono także mury budynku południowego i zwieńczono go krenelażem (co nie było zgodne z dawnym wyglądem obiektu). Z zamku zachowały się: będący trwałą ruiną budynek południowy zwany „Sala Rycerską”, budynek bramny tzw. skarbczyk, w którym funkcjonuje Regionalne Muzeum oraz poprowadzone skrajem wzgórza mury obronne.
Miasto Szydłów to niewielka miejscowość, położona w południowo-wschodniej części województwa świętokrzyskiego obfitująca w zabytki architektury. Miasto nazywane jest polskim Carcassonne, gdyż jego mury do dziś są najlepiej zachowanymi murami obronnymi w kraju, a pozostałości królewskiego zamku należą do grupy najciekawszych zabytków ze względu na fakt iż w dużej części pochodzą z czasów panowania Władysława Jagiełły. Pierwsza wzmianka o tym mieście pochodzi z kronik Jana Długosza w kontekście najazdu Tatarów w 1241 roku, kiedy to we wsi Chmielnik pod Szydłowem wojska małopolskie stoczyły bitwę z Tatarami. Prawa miejskie uzyskał Szydłów 1 lipca 1329 roku, kiedy Władysław Łokietek sprzedał mieszczaninowi krakowskiemu Zammeloniemu wujostwo w Szydłowie. W połowie XIV wieku Kazimierz Wielki otoczył miasto murami obronnymi, rezydencję królewską przekształcił w warowny zamek i wzniósł okazały kościół; tym samym Szydłów stał się jedną z warowni strzegących Małopolski.
Do miasta można było się dostać jedną z trzech pobudowanych wtedy bram: Krakowską, Opatowską lub Wodną. Dzięki korzystnemu położeniu oraz obecności dworu królewskiego i powstawaniu pierwszych cechów rzemieślniczych w XV wieku nastąpiło ożywienie gospodarcze Szydłowa. W 1565 roku w mieście wybuchł pożar, który zniszczył wiele budynków, zamek i obwarowania. W 1630 roku oddziały najemnego wojska splądrowały i ponownie podpaliły zabudowania, a w 1655 roku ledwo odbudowane miasto doświadczyło klęski potopu szwedzkiego. Wojska szwedzkie i węgierskie zniszczyły większość budynków, zamek i część obwarowań miejskich. Miasto nie zdołało się już dźwignąć do dawnej świetności, kolejne klęski nawiedzały miasto, a podczas III wojny północnej zaraza zdziesiątkowała ludność miasteczka.
W 1822 roku mury miejskie wystawiono na licytację, ale ponieważ nie znalazły nabywcy ocalały. Ostatnią tragiczną kartą w dziejach Szydłowa był okres II wojny światowej, kiedy w wyniku działań wojennych miasto zostało w dużym stopniu zniszczone. Okres odbudowy miasta rozpoczyna się zaraz po wojnie w latach 1945-1946 kiedy to odrestaurowano zabytki, a na przełomie lat 70-80 XX wieku odbudowano i wzniesiono wiele nowych budynków.
Ciekawostki:
Według legendy nazwa Szydłów, pochodzi od lokalnego zbója o imieniu Szydło, który wraz ze swoją bandą siał postrach wśród kupców i podróżnych. Pewnego razu napadł na królewski orszak, a walka pomiędzy rycerzami a zbójnikami była tak zacięta, że król zaczął się modlić o zwycięstwo. Jego modlitwa została wysłuchana. Po zakończeniu walki i schwytaniu Szydła opryszek wskazał jaskinię, w której trzymał swoje łupy. Za odnalezione kosztowności król kazał wznieść kościół i osadę nazwaną od imienia zbója.
Komentarze
Prześlij komentarz