Ruiny Zamku w Tudorowie woj. świętokrzyskie

Ruiny baszty w Tudorowie w województwie świętokrzyskim w powiecie opatowskim. Pozostałości zamku w Tudorowie stoją na skalnym cyplu wzgórza otoczonego z trzech stron rzeczką Opatówką, a od wschodu suchą fosą. Pierwsza wzmianka o zamku pochodzi z akt sądowych z 1361 roku. Zamek w Tudorowie powstał z inicjatywy rycerza Pełki herbu Janina najprawdopodobniej w połowie XIV wieku. Centralną częścią budowli była 20 metrowa kamienna wieża zbudowana na planie prostokąta o wymiarach 9,3m x 10,5m otoczona wałami i fosą ze zwodzonym mostem. Po wschodniej stronie za mostem znajdowały się drewniane zabudowania gospodarcze. W XV wieku kolejnymi właścicielami Tudorowa byli przedstawiciele tego samego rodu Pełków bracia Iwan i Piotr, a następnie kanonik wiślicki Jan de Tudorow.
W 1517 roku dobra zostały podzielone na dwie części: część z zamkiem przejął kasztelan sandomierski Krzysztof Szydłowiecki. W 1536 roku Tudorów przeszedł w posiadanie rodu Tarnowskich (jako wiano Zofii Szydłowieckiej). W połowie XVI wieku wieżę przebudowano: zniwelowano wały, zwiększono ilość poziomów o jeden lub dwa, zamurowano stare otwory strzelnicze oraz okna, następnie wykuto nowe, całość otynkowano przez co wieża straciła swoje walory obronne i została siedzibą zarządcy części dóbr opatowskich.
Jednak w pierwszej połowie XVII wieku z powodu zagrożenia kraju podjęto próby przystosowania wieży do użycia broni artyleryjskiej poprzez przekucie na dolnym poziomie otworów i wybudowanie szańca od strony zachodniej. W drugiej połowie XVI wieku zamek stał się własnością wojewody kijowskiego Konstantego Wasyla Ostrogskiego, a później rodziny Lubomirskich.
W drugiej połowie XVII wieku podczas potopu szwedzkiego zamek został zniszczony, a wieża opuszczona. W kolejnych latach następowała dalsza dewastacja, a kamień z zamku posłużył okolicznej ludności jako budulec. W XVIII wieku Tudorów był własnością Potockich, Sanguszków i ponowie Lubomirskich oraz Potockich. Ostatnimi właścicielami od roku 1850, aż do II wojny światowej była rodzina Karskich. Do dziś zachowała się jedynie zamkowa wieża z zarysem fosy we wnętrzu której pozostały ślady po belkach drewnianych stropów. Widoczne są też fragmenty murów przyziemia. Ruinę zamku wpisano do rejestru zabytków nieruchomych. Ostatnim właścicielem obiektu był rzeźbiarz Gustaw Hadyna, który zmarł w 2021 roku.
 
Legenda:
 Nazwa zamku kojarzy się z brytyjskim rodem królewskim Tudorów. Według legendy po jednej z wojen krzyżackich w XIV wieku do polskiej niewoli trafiła spora część zaciężnego wojska zakonnego, a wśród nich Anglik poszukujący sławy i pieniędzy Jan Tudor.
Liczył na odzyskanie wolności, a ponieważ to nie następowało postanowił zostać na pięknej sandomierskiej ziemi, tym bardziej, że spodobała mu się córka kasztelana. Była to miłość odwzajemniona, ojciec panny młodej przekazał parze część swoich terytoriów i Anglik postanowił wybudować zamek na niewysokiej samotnej skale. Ponieważ nie posiadał żadnych funduszy wybudował skromny obiekt. Młoda para doczekała się potomstwa, czy jednak pierwszy poświadczony właściciel XIV wiecznego zamku rycerz Pełka miał angielskie korzenie ? Tego nie wiadomo.

Komentarze